Bánh xu xê (hay bánh phu thê) là món ngon đặc sản Bắc Ninh ở làng Đình Bảng. Bánh xu xuê là một trong số ít loại bánh đặc sản Việt Nam; vẫn giữ được hương vị nguyên bản suốt hơn 1000 năm qua.
Vậy hãy cùng YHG tìm hiểu vị ngọt của bánh phu thê Đình Bảng suốt 1000 năm ngon như nào?
Mục lục
Lịch sử ra đời và ý nghĩa bánh xu xê Bắc Ninh
Nhắc tới bánh phu thê; chắc đã không còn xa lạ đối với mỗi người Việt Nam; chiếc bánh vẫn thường xuất hiện trong mỗi dịp lễ tết, cưới hỏi. Bánh phu thê không chỉ là một trong những loại bánh truyền thống của Việt Nam; mà còn hàm chứa trong đó triết lý âm dương của cả dân tộc. Từ một đặc sản của làng Đình Bảng – Bắc Ninh; bánh phu thê đã nhanh chóng nổi tiếng; và trở thành một loại bánh được ưa chuộng trên khắp đất Việt.
Tục truyền, tên gọi bánh phu thê là do sự tích vua Lý Anh Tông; đi đánh trận; người vợ ở nhà thương chồng vất vả đã tự tay; vào bếp làm bánh gửi ra cho chồng. Vua ăn thấy ngon, nghĩ đến tình vợ chồng đã đặt tên bánh; là bánh phu thê. Cũng vì tên gọi ấy mà bánh phu thê; (hay cũng còn gọi là xu xê) luôn được buộc thành cặp; biểu trưng cho sự gắn bó son sắt của tình chồng vợ.
Có người lại truyền nhau tên gọi bánh “phu thê” ;gắn liền với câu chuyện kể về vợ chồng người lái buôn thuở xưa. Chuyện kể rằng, trước lúc người chồng lên đường đi buôn ở phương xa; người vợ làm bánh tặng chồng; và thề rằng cho dù xa nhau nhưng lòng nàng vẫn luôn ngọt ngào; đậm đà như bánh. Chồng cảm động đặt tên cho bánh; là bánh phu thê.
Bánh xu xê ở Bắc Ninh đã có từ thời của vua Lý Anh Tông
Có rất nhiều sự tích khác nhau kể ;về nguồn gốc của bánh xu xuê Bắc Ninh. Nhưng được tương truyền nhiều nhất là sự tích vua Lý Anh Tông đi đánh trận. Khi đó, người vợ ở nhà thương chồng vất vả đã vào bếp tự tay làm bánh gửi cho chồng. Vua ăn thấy ngon và nghĩ đến tình nghĩa vợ chồng nên đặt tên bánh là bánh phu thê. Sau do cách đọc mỗi vùng khác nhau mà bánh phu thê còn có tên là xu xê hay xu xuê.
Ý nghĩa của bánh xu xê Bắc Ninh
Bánh phu thê Bắc Ninh tượng trưng cho tình nghĩa thủy chung giữa, hòa hợp giữa vợ và chồng: vuông tròn, trong trắng mềm dẻo, thơm, ngọt nhẹ nhàng, xanh thắm, và cũng là tượng trưng cho trời đất có âm dương ngũ hành: ruột trắng, nhân vàng, hai vỏ xanh úp lại buộc bằng sợi dây tơ hồng.
Cách làm bánh xu xê Bắc Ninh
Gói bằng lá
Bánh xu xê ngon đúng chuẩn Bắc Ninh được gói bằng hai loại lá là lá dong và lá dừa. Bên trong bánh xu xuê được gói bằng lá dong hoặc lá chuối, bên ngoài bánh xu xuê gói bằng lá dứa.
Dùng cối để giã gạo
Để có bánh phu thuê ngon, người Đình Bảng dùng gạo nếp cái hoa vàng thơm ngon làm bánh. Gạo nếp đem vo sạch, để ráo nước. Hiện nay, công nghệ máy xay khá phổ biến nhưng bánh xu xuê Đình Bảng vẫn dùng cối giã gạo. Chia sẻ của người dân Đình Bảng cho biết: bánh phu thê – Đặc sản Bắc Ninh ngon nhất là phải dùng cối giã gạo chứ không được xay bằng máy Bởi có như vậy, mới dễ dàng lọc được hết tinh bột gạo, 1 kg gạo nếp cái hoa vàng thường chỉ lấy được 4 lạng tinh bột.
Bột lọc đó lúc này mới đem xay thật nhuyễn rồi phơi khô để qua 15 ngày mới dùng làm bánh, nếu làm ngay bánh sé nát.
Suốt gần 1000 năm, bánh xu xê vẫn một màu vàng ươm thơm ngon
Để món ngon Bắc Ninh này có vỏ bánh vàng ươm, người dân Đình Bảng thường đem phơi khô hoa dành dành, khi làm bánh sẽ ngâm vào nước sôi để chiết lấy nước màu vàng làm bánh xu xuê Bắc Ninh.
>>> Xem thêm nhiều bài viết, ẩm thực miền Bắc khác
Bánh xu xê chính gốc ngon như thế nào?
Bên trong của bánh xu xuê Bắc Ninh chính gốc có những sợi đu đủ nạo nhỏ nên khi ăn bạn có cảm giác giòn sần sật cùng với vỏ bánh xu xuê dẻo dai. Nhân bánh làm từ đỗ xanh nghiền mịn thắng với đường, có trộn lẫn với dừa sợi nên rất thơm.
Nhân bánh xu xê đặc sản Bắc Ninh có vị ngọt dịu của đậu xanh nghiền thắng với đường, đặc biệt là vị thơm ngầy ngậy của dừa sợi. Bánh thường được cắt làm bốn miếng nhỏ khi ăn nên trong nhân bánh xu xê ở Bắc Ninh thường đặt 4 hạt sen ở bốn góc bánh.
Giá bánh phu thê Bắc Ninh khá là rẻ vì vậy tới Hội Lim – Vùng đất quan họ Bắc Ninh, bạn đừng quên mua những chiếc bánh phu thê ngon, rẻ này về làm quà tặng người than, bạn bè. Tại Bắc Ninh bạn có thể dễ dàng mua bánh phu thê ở làng Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, tại đây bán rất nhiều. Trước khi mua đặc sản Bắc Ninh làm quà, bạn tham khảo thêm một số kinh nghiệm mua đặc sản Việt Nam làm quà nhé.
Theo dõi trang YHG – Đặc sản vùng miền để khám phá những điều thú vị, kinh nghiệm xoay quanh các đặc sản vùng miền Việt Nam, cũng như các món ẩm thực miền Bắc khác.
Nguồn: pasgo.vn
